Thuyết minh về vấn đề xã hội hiện nay đang khiến em quan tâm

Khám phá các bài văn mẫu thuyết minh về vấn đề xã hội như nghiện trò chơi điện tử, sống ảo, vô cảm và tôn thờ thần tượng. Bài viết giúp học sinh hiểu rõ thực trạng, nguyên nhân và giải pháp cho từng hiện tượng xã hội nổi bật hiện nay.

I. Thuyết minh về vấn đề xã hội là gì?

Thuyết minh là kiểu văn bản nhằm cung cấp tri thức, trình bày, giải thích, giới thiệu một đối tượng. Khi thuyết minh về vấn đề xã hội, người viết không chỉ trình bày thông tin khách quan mà còn cần đưa ra góc nhìn mang tính giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng.

Thuyết minh về vấn đề xã hội hiện nay (ảnh minh họa sưu tầm)

Một số đề tài thường gặp:

• Thuyết trình về ô nhiễm môi trường

• Bạo lực học đường

• Tảo hôn

• Thuyết trình về an toàn giao thông

• Rác thải nhựa

• Tình trạng nghiện mạng xã hội

• Vấn đề thất nghiệp

• Phòng chống dịch bệnh

II. Dàn ý thuyết minh về một vấn đề xã hội

1. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề xã hội được đề cập.

• Nêu tầm quan trọng hoặc sự phổ biến của vấn đề đó trong cuộc sống.

2. Thân bài

a. Giải thích vấn đề

• Vấn đề đó là gì? (định nghĩa, khái niệm)

• Xuất hiện ở đâu? Khi nào?

b. Thực trạng

• Tình hình hiện nay của vấn đề trong xã hội.

• Dẫn chứng cụ thể (số liệu, ví dụ thực tế, sự kiện thời sự…).

c. Nguyên nhân

• Các nguyên nhân chủ quan và khách quan.

• Phân tích tác động của từng nguyên nhân.

d. Hậu quả

• Ảnh hưởng đến cá nhân, gia đình, xã hội, kinh tế, môi trường…

e. Giải pháp

• Những biện pháp khắc phục.

• Vai trò của cá nhân, gia đình, nhà trường và Nhà nước.

3. Kết bài

• Khẳng định lại vai trò của việc nhận thức và hành động đúng đắn.

• Kêu gọi hành động hoặc để lại thông điệp tích cực.

Xem thêm:

• Bài thuyết trình về nạn tảo hôn – Thực trạng và Giải pháp

III. Thuyết minh về ô nhiễm môi trường

Mở bài

Môi trường là ngôi nhà chung của toàn nhân loại. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, ô nhiễm môi trường đang trở thành vấn đề nhức nhối trên toàn cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển bền vững.

Thân bài

Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi tiêu cực của các yếu tố như không khí, nước, đất, gây ảnh hưởng đến sinh vật và con người. Thực trạng hiện nay cho thấy lượng rác thải sinh hoạt, công nghiệp và chất độc hại đang gia tăng không kiểm soát. Ví dụ, theo báo cáo của Liên Hợp Quốc năm 2023, mỗi phút có khoảng 1 triệu chai nhựa được tiêu thụ, và phần lớn không được tái chế.

Nguyên nhân chính của ô nhiễm bao gồm: ý thức kém của người dân, phát triển công nghiệp không bền vững, và thiếu hệ thống xử lý rác thải. Hậu quả là ô nhiễm không khí gây bệnh hô hấp, ô nhiễm nước làm cạn kiệt nguồn tài nguyên sạch, ảnh hưởng đến hệ sinh thái.

Để khắc phục, cần tăng cường giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, xử lý nghiêm các hành vi gây hại, phát triển công nghệ tái chế và sử dụng năng lượng xanh. Mỗi người dân nên bắt đầu từ những hành động nhỏ như phân loại rác, hạn chế dùng túi nilon.

Kết bài

Bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của tất cả mọi người. Hãy hành động ngay hôm nay để gìn giữ màu xanh cho thế hệ mai sau.

IV. Thuyết minh về tệ nạn bạo lực học đường

Mở bài

Trường học là nơi dạy dỗ, hình thành nhân cách con người. Tuy nhiên, một thực trạng đáng lo ngại hiện nay là bạo lực học đường đang ngày càng gia tăng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và sự phát triển của học sinh.

Thân bài

Bạo lực học đường là những hành vi đánh nhau, chửi bới, bắt nạt giữa các học sinh trong môi trường học tập. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm 2022 có hơn 1.500 vụ việc liên quan đến bạo lực học đường được ghi nhận tại Việt Nam.

Nguyên nhân có thể đến từ: ảnh hưởng của phim ảnh bạo lực, môi trường gia đình thiếu quan tâm, nhà trường thiếu quản lý sát sao, học sinh chưa được giáo dục kỹ năng ứng xử.

Hậu quả là học sinh bị tổn thương thể chất, khủng hoảng tâm lý, thậm chí trầm cảm hoặc bỏ học. Bên cạnh đó, bạo lực học đường còn tạo nên môi trường học tập tiêu cực.

Giải pháp là cần tăng cường giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, mở các lớp tư vấn tâm lý học đường, kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội để ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.

Kết bài
Xây dựng một môi trường học đường an toàn, lành mạnh là điều kiện tiên quyết để học sinh phát triển toàn diện. Mỗi người cần chung tay lên án và phòng ngừa bạo lực học đường từ những điều nhỏ nhất.

Xem thêm:

• Bài thuyết trình về nạn tảo hôn bằng tiếng Anh

V. Thuyết minh về hiện tượng nghiện trò chơi điện tử của giới trẻ hiện nay

Mở bài

Trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, trò chơi điện tử không còn xa lạ với giới trẻ. Tuy nhiên, việc sử dụng trò chơi không kiểm soát đã dẫn đến một hiện tượng đáng lo ngại – nghiện trò chơi điện tử.

Thân bài

Nghiện trò chơi điện tử là tình trạng một người quá say mê chơi game, đến mức bỏ bê học hành, công việc, sức khỏe và các mối quan hệ xã hội. Các trò chơi phổ biến như Liên Quân, Free Fire, PUBG,… đang thu hút hàng triệu người chơi, đặc biệt là học sinh, sinh viên.

Thực trạng hiện nay cho thấy nhiều bạn trẻ dành hàng giờ liền trước màn hình máy tính hoặc điện thoại, thậm chí thức khuya, bỏ ăn, không giao tiếp với gia đình. Một số trường hợp nghiêm trọng còn dẫn đến trầm cảm, loạn thần hoặc vi phạm pháp luật để có tiền chơi game.

Nguyên nhân đến từ việc game ngày càng hấp dẫn, lôi cuốn, kết hợp với sự buông lỏng quản lý của gia đình và sự thiếu định hướng từ nhà trường. Ngoài ra, áp lực học tập cũng khiến nhiều bạn tìm đến game như một hình thức “giải thoát”.

Giải pháp là cần tăng cường giáo dục kỹ năng sống, khuyến khích các hoạt động ngoại khóa, thể thao; gia đình và nhà trường cần quan tâm, hướng dẫn học sinh sử dụng công nghệ một cách lành mạnh.

Kết bài

Nghiện trò chơi điện tử là vấn đề không thể xem nhẹ. Mỗi bạn trẻ cần tự nhận thức được giới hạn của bản thân để sử dụng trò chơi như một công cụ giải trí tích cực, thay vì trở thành nạn nhân của nó.

VI. Thuyết minh về hiện tượng sống ảo trong xã hội hiện nay

Mở bài

Thế giới ảo ngày càng phát triển mạnh mẽ song song với đời sống thực. Tuy nhiên, việc lệ thuộc và đánh mất bản thân trong không gian mạng đã dẫn đến một hiện tượng xã hội đáng chú ý: sống ảo.

Thân bài

Sống ảo là cách nói về hành vi sống quá phụ thuộc vào mạng xã hội, coi trọng hình ảnh, lượt like, lượt theo dõi hơn các giá trị thật trong cuộc sống. Biểu hiện của sống ảo rất đa dạng: đăng ảnh chỉnh sửa quá mức, thể hiện cuộc sống hào nhoáng không đúng sự thật, phát ngôn gây sốc để nổi tiếng,…

Thực trạng hiện nay cho thấy nhiều bạn trẻ sẵn sàng dành hàng tiếng đồng hồ để “sống trên mạng”, cập nhật trạng thái liên tục, hoặc chỉ ăn để chụp hình đăng Facebook, TikTok. Sự lệ thuộc này làm lu mờ các mối quan hệ thật, dẫn đến khủng hoảng giá trị sống.

Nguyên nhân là do nhu cầu được công nhận, tâm lý “sợ bị bỏ lại”, cùng với việc mạng xã hội ngày càng phổ biến, dễ tiếp cận. Ngoài ra, sự thiếu định hướng và giáo dục kỹ năng sống khiến giới trẻ dễ rơi vào trạng thái “ảo tưởng bản thân”.

Giải pháp cần thiết là giáo dục người trẻ sống có chọn lọc, biết cân bằng giữa thực và ảo, phát triển bản thân thực sự thay vì chăm chăm vào hình thức bên ngoài.

Kết bài

Sống ảo là biểu hiện của sự mất phương hướng trong thời đại công nghệ. Mỗi người cần tỉnh táo để làm chủ mạng xã hội, thay vì để mạng xã hội điều khiển cuộc đời mình.

VII. Thuyết minh về hiện tượng vô cảm trong xã hội hiện nay

Mở bài

Giữa dòng chảy vội vã của cuộc sống hiện đại, chúng ta dễ bắt gặp cảnh tượng người thờ ơ trước nỗi đau hay bất hạnh của người khác. Đó chính là hiện tượng vô cảm – căn bệnh tinh thần nguy hiểm của xã hội ngày nay.

Thân bài

Vô cảm là thái độ dửng dưng, thờ ơ, thiếu quan tâm đến người khác và những vấn đề xã hội xung quanh. Biểu hiện dễ thấy như: thấy người gặp nạn nhưng không giúp, thấy bất công nhưng không lên tiếng, hay chỉ chăm lo đến bản thân.

Thực tế có nhiều vụ tai nạn, đánh nhau ngay giữa phố đông người, nhưng ít người can thiệp. Trên mạng xã hội, có những bình luận vô cảm, mỉa mai người gặp tai nạn hay đau khổ, thể hiện sự tàn nhẫn về mặt tinh thần.

Nguyên nhân do áp lực cuộc sống khiến con người thu mình, sợ liên lụy khi giúp đỡ người khác. Mặt khác, môi trường sống thiếu tình thương, giáo dục đạo đức bị xem nhẹ, khiến nhiều người trẻ thiếu lòng trắc ẩn.

Để khắc phục, cần nâng cao giáo dục đạo đức trong nhà trường, cha mẹ cần dạy con biết yêu thương, chia sẻ. Các hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ cộng đồng cần được nhân rộng để lan tỏa tình người.

Kết bài

Chúng ta cần xây dựng một xã hội nhân văn, nơi con người biết quan tâm và chia sẻ với nhau. Chống lại sự vô cảm là trách nhiệm của cả cộng đồng, bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất.

VIII. Thuyết minh về hiện tượng xã hội tôn thờ thần tượng

Mở bài

Thần tượng một ai đó là điều bình thường, đặc biệt với giới trẻ. Tuy nhiên, hiện nay, hiện tượng tôn thờ thần tượng một cách mù quáng đang trở thành vấn đề đáng báo động.

Thân bài

Tôn thờ thần tượng là hành vi quá mức trong việc yêu thích một người nổi tiếng như ca sĩ, diễn viên, YouTuber, đến mức sẵn sàng bỏ thời gian, tiền bạc, thậm chí đánh đổi cả đạo đức và học tập.

Biểu hiện như: bỏ học theo đuổi thần tượng, cuồng loạn khi gặp mặt, mắng chửi người không cùng quan điểm, dùng tiền bố mẹ để mua quà tặng thần tượng, đốt ảnh người “anti”… Nhiều trường hợp học sinh sẵn sàng chửi thầy cô, cha mẹ chỉ vì họ “không ủng hộ thần tượng của mình”.

Nguyên nhân chủ yếu do tâm lý tuổi mới lớn dễ bị lôi cuốn, thiếu định hướng từ gia đình và nhà trường, mạng xã hội lan truyền hình ảnh hào nhoáng dễ gây ảo tưởng.

Giải pháp là hướng dẫn giới trẻ thần tượng có chọn lọc – học hỏi điểm tốt, không nên thần thánh hóa thần tượng. Gia đình cần đồng hành cùng con trong định hình giá trị sống, nhà trường giáo dục học sinh biết phân biệt thật – giả trong giới giải trí.

Kết bài

Thần tượng ai đó không sai, nhưng tôn thờ mù quáng thì nguy hiểm. Hãy trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình thay vì sống dưới cái bóng của người khác.

IX. Kết luận

Viết văn thuyết minh về một vấn đề xã hội không chỉ là bài tập học thuật mà còn là cách để bạn bày tỏ quan điểm, nâng cao nhận thức cộng đồng. Hy vọng dàn ý và các bài mẫu trên sẽ giúp bạn có thêm tư liệu tham khảo bổ ích để học tập và sáng tạo nội dung cho các trang blog hoặc website giáo dục.